De Stichting Breukvlakken organiseert in nauwe samenwerking met Stichting Perdu, in vervolg op de series over ‘Angst’ en ‘Woede’ vier avonden rond het thema ‘Schaamte’

Je moest je schamen

Ieder mens kent schaamte: het is een normaal gevoel. Terwijl je het liefst zou willen verdwijnen, word je jezelf juist intens gewaar, je hebt te kampen met een overmaat aan prikkels, met blozen, met zweten, met slecht afgegrensde woede, kortom je voelt je overmand door gewaarwordingen.

Schaamte als emotie wil je zo vlug mogelijk kwijt, het gevoel doet pijn. Daarvoor gebruik je de klassieke afweermechanismen als ontkennen, afwijzen, verdringen, verschuiven en het rationaliseren van schaamte, het goed praten.

Schaamte is sociale pijn. Wat er nog van je over is, voelt zich onmachtig, object van minachting, verlamd, passief geteisterd door pijnlijke autonome reacties. Wanneer je je schaamt heul je, tegen beter weten in, emotioneel met de vijand die jou waardeloos vindt. Er is geen ruimte meer voor begrip voor jezelf.

Het zijn de ogen van de ander die je beschamen. De blik van de ander begint bij de moeder, vader, verzorger, opa’s, oma’s, de gemeenschap: door hun blikken en woorden leer je hoe je je moet gedragen om erbij te horen. Wat je kan zeggen en waarover je moet zwijgen.

Schaamte fungeert als olie in een samenleving. Het houdt mensen op hun plaats. Maar er kunnen kenteringen komen in wie de macht heeft wie te beschamen. # Me-too is een voorbeeld hoe machts-en beschamingsverhoudingen kunnen veranderen.
De schaamteloosheid kan een afweer zijn waardoor iemand de schaamte die anders ondragelijk is, zelf niet voelt, maar bij omstanders oproept, “de plaatsvervangende schaamte.”

Hoog tijd om ons te verdiepen in Schaamte

Met deskundigen, de psychoanalyse en cultuur gaan we de ‘schaamte’ te lijf. De vier donderdagavonden vinden plaats in Perdu en zullen tegelijkertijd via een livestream te volgen zijn. Het programma duurt van 20.00 tot 22.00 uur.

De Stichting Breukvlakken stelt zich ten doel het Freudiaanse gedachtegoed levend te houden. De noties van conflicterende gevoelens, bewust en onbewust, de seksuele en agressieve driften, de wensen en de verlangens, zijn onmisbaar voor een zinnige duiding van maatschappelijke conflicten en onbehagen.

Stichting Perdu staat voor het stimuleren en onder de aandacht brengen van bijzondere literatuur, en het onderzoeken van de relaties tussen die literatuur, andere disciplines, en culturele en maatschappelijke ontwikkelingen. (www.perdu.nl)

EEN SERIE VAN VIER PROGRAMMA’S

Download de flyer met het overzicht van de volledige reeks over Schaamte.

 

1 – Donderdag 16 mei 2024 

Schaamte en seksueel geweld

 

Waar:

Literair Theater Perdu, Kloveniersburgwal 86, 1012 CZ Amsterdam

 

Hoe laat:

De avonden beginnen om 20.00 uur en eindigen 22.00 uur, de bar is open tot 23.00 uur 

Alle avonden zijn per livestream te volgen waarbij u betaalt voor een link.

De link ontvangt u twee uur voor aanvang van het programma.

 

Kaartverkoop voor aanwezigheid of livestream:

Stichting Perdu

Ook kaartverkoop aan de zaal!

Prijzen: 

Normaal € 13,50  per avond 

Studenten, Stadspas en 65+ € 11,00 per avond

Livestream € 9,00 per avond  

 

PROGRAMMA DONDERDAG 16 MEI 2024

Sprekers:

 

Nelleke Nicolai |  psychiater, psychotherapeut en psychoanalyticus

Nelleke Nicolai zal meerdere traumatische schaamtes benoemen zoals de schaamte na geweld, de gevolgen van vernedering en de relatie met wraak en wrok, woede en haat. De geïnternaliseerde schaamte en schaamte over deze schaamte speelt een grote rol in de behandeling na seksueel geweld en seksuele grensoverschrijdingen. Schaamte kan tot verschillende vormen van gevoelens en gedrag leiden, zoals de blaam bij jezelf leggen, schuldgevoelens, maar ook walging van het eigen lichaam en zelfhaat. Dat leidt op haar beurt weer tot extreme vermijding of dissociatie van het lichaamsbeleven. Deze schaamte wordt permanent en doordrenkt het zelfgevoel. Het kan ook leiden tot familiale patronen, waarbij de schaamte intergenerationeel wordt en ingebed raakt in stilzwijgen. De relatie tussen schaamte en zelfhaat wordt toegelicht aan de hand de van een aantal gevalsbeschrijvingen.

Nelleke Nicolai was psychiater, psychotherapeut, en psychoanalyticus. Ze was supervisor en docent aan meerdere opleidingen vooral over trauma en hechting.  Ze schreef onder anderen Empathie (2016) , Emotieregulatie, de kunst van het evenwicht (2016) en In levenden lijve: het lichaam in de psychotherapie(2020).

 

Martine Groen | klinisch psycholoog / psychotherapeut

Drs. Martine Groen is klinisch psycholoog / psychotherapeut, niet praktiserend. Zij heeft zich gespecialiseerd in gerumineerde familiesystemen. Zij werkte in de vrouwenhulpverlening en was tien jaar verbonden aan de politie en brandweer. Ook werkte zij tien jaar in voormalig Joegoslavië. Haar laatste publicatie Intieme Oorlog schreef ze samen met Justine van Lawick en kent inmiddels de achtste druk.

 

Moderator: Koen Hilberdink

met bijdragen van Liesbeth Vreeburg en Manon Uphoff

Liesbeth Vreeburg is harpiste, componiste, muziektheatermaker en performer, actief in verschillende muzikale werelden. Ze combineert het ontwikkelen van haar eigen werk met het spelen van 18e, 19e en 20e eeuwse kamermuziek en het uitvoeren van gloednieuwe composities.  Ze werkt graag op het snijvlak van disciplines, waar beeld, geluid en woord in elkaar overlopen.

 

EEN SERIE VAN VIER PROGRAMMA’S

Download de flyer met het overzicht van de volledige reeks over Schaamte.

 

---

De illustratie bovenaan deze pagina is gemaakt met Adobe Firefly AI.